امکان سنجی راهبردی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی (مطالعه ی موردی: شهرستان تکاب)

چکیده در کشور ما مناطق روستایی و به خصوص بخش کشاورزی با مشکلات و معضلات بسیاری مواجه است، از جمله این مشکلات می توان به کمبود فرصت های شغلی، پایین بودن بهره وری عوامل تولید، عدم پیوند اساسی بین صنعت و بخش کشاورزی، و همچنین کمبود خدمات رسانی و پشتیبانی بخش کشاورزی در روستاها اشاره کرد. از آنجایی که صنایع روستایی از جمله صنایع تبدیلی و تکمیلی بین بخش صنعت و کشاورزی ارتباط برقرار می کند و ضمن رونق بخش کشاورزی، باعث اشتغال زایی و افزایش درآمد در روستاها می شود، لازم است امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی و توسعه آن در روستاها هرچه جدی تر و با یک برنامه ریزی راهبردی و آگاهانه در اقتصاد کشور تحقق یابد. شهرستان تکاب واقع در استان آذربایجان غربی به دلیل موقعیت طبیعی مناسب و برخورداری از پتانسیل های مناسب در بخش دامداری، توان بالقوه ای را در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی دارا می-باشد. لذا در این پژوهش قابلیت ها و مزیت های نسبی شهرستان تکاب جهت استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی–تحلیلی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات ترکیبی از دو روش اسنادی و میدانی بوده که به کمک تکنیک های مشاهده و مصاحبه با مطلعین کلیدی انجام شده است. برای آزمون فرضیات این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) برای تهیه نقشه های موردنیاز، از روش فرآیند سلسله مراتب تحلیلی(ahp) برای مکان یابی صنایع تبدیلی و تکمیلی و همچنین از مدل راهبردی swot و نمودار عنکبوتی نیز بهره گرفته شده است. نتایج حاصل نشان داد که شهرستان تکاب به لحاظ طبیعی که 9 پارامتر (ارتفاع، شیب، زمین شناسی، خاک، کاربری اراضی، متوسط بارش سالیانه، متوسط دمای سالیانه، متوسط حداکثر دمای سالیانه، متوسط حداقل دمای سالیانه) را بررسی کرده است، به طور کلی وضعیت مناسبی برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات دامی دارد و همچنین با توجه به مکان یابی صنایع که وضعیت آن در 5 طیف طبقه بندی شده است، 7/51 درصد مساحت شهرستان وضعیت بسیار مناسبی جهت مستقر کردن واحدهای صنایع تبدیلی را دارا می باشد. نتایج بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به جداول swot در رابطه با پتانسیل های اقتصادی و زیرساختی با بررسی 5 شاخص(کشاورزی، شبکه ارتباطی، سرمایه، صنعت و انرژی)، نیز نشان می دهد که به طور کلی نقاط قوت شهرستان در رابطه با این شاخص-ها بیشتر از نقاط ضعف و فرصت های آن بیشتر از تهدیدات است. با توجه به بررسی های فوق نتیجه می گیریم که شهرستان تکاب قابلیت استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات دامی را دارا می باشد.